Çanlar Avrupa İçin Çalıyor

Piyasanın nabzını siyasi gündem belirlemeye devam ediyor. Kritik ABD seçimini atlatmamızın ardından yeni gündem Avrupa’da yaşanacak olan seçim ve referandumlar. 2016 ve 2017 yıllarında yoğun bir seçim maratonu bizi bekliyor. Son zamanlarda küresel anlamda yükselen milliyetçilik ve popülizm akımları piyasayı ve yatırımcıları tedirgin eden önemli riskler olarak algılanıyor. Bu seçimlerden de bu görüşü savunan politikacıların galip çıkması durumunda dünya ekonomisi alışık olduğumuz düzenden çok farklı yerlere gidebilir.

	Genel Seçim	Cumhurbaşkanlığı Seçimi	Referandum
İtalya			04 Aralık 2016
Avusturya		04 Aralık 2016
Hollanda	15 Mart 2017
Fransa	11-18 Haziran 2017	23 Nisan- 7 Mayıs 2017
Almanya	Ekim 2017

İlk Oylar İtalya ve Avusturya’dan

Yapılacak seçim maratonunun ilk etapları İtalya ve Avusturya seçimleri olacak. Avusturya’da 22 Mayıs 2016’da yapılan seçimin anayasa mahkemesi tarafından iptali sonrasında yapılacak tekrar seçim olan 4 Aralık seçimlerinde, aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi’nin adayın Norbert Hofer’in seçimi kazanma ihtimali güçlü görünüyor. Bu durum şüphesiz gerilen Türkiye-Avusturya ilişkilerini daha da gerecektir.

Avusturya’da yapılacak seçim önemli olsa da piyasada asıl etkiyi yaratacak seçim İtalya’daki anayasa referandumu olarak öne çıkıyor. Esas amacı cumhuriyet senatosunun yetkilerini kısıtlamak ve hükümetin hareket kabiliyetini arttırmak olan referandumun önemini artıran gelişme, İtalyan Başbakan Matteo Renzi’nin siyasi kariyerini bu referanduma bağlaması oldu. Daha önce yapmış olduğu açıklamalarda referandumdan hayır çıkması durumunda istifa edeceğini açıklayan Renzi’ye, muhalefet tarafından seçime sayılı günler kala istifa hatırlatmaları gelmeye devam ediyor.

Şu anki anketlere baktığımızda ise işler Renzi’nin istediği gibi gitmiyor gibi görünüyor. Referandumda hayır oyu kullanacağını açıklayan seçmen oranı yüzde 40 seviyelerinde seyrederken, evet oyları yüzde 35’in üzerinde. Ancak asıl belirleyici olan yüzde 20’lik kararsız seçmenin kullanacağı oylar olacak.

Referandumdan Hayır Çıkması İtalyan Bankaları ve Avrupa Birliğini Sarsabilir

Referandumdan hayır oyu çıkması halinde, bu sonuçtan en olumsuz etkilenecek kurumlar hali hazırda sıkıntılı durumda bulunan İtalyan bankaları olarak görünüyor. Mevcut Başbakan Renzi’nin bankaları destekleyen duruşunu kaybetme riskinde olan kurumlar, siyasi belirsizlikle de baş başa kalacaklar. Yaşanacak bu gelişmeler dünyanın en eski bankası olan Monte dei Paschi Siena başta olmak üzere tüm İtalyan bankacılık sektörünü büyük bir satış dalgası içine sokabilir.

Şu anda batık kredilerle boğuşan bankacılık sektöründe toplam batık kredi miktarı 360 milyar Euro civarında, üstelik bu kredilerin 200 milyar eurosu en kötü kredi türünden. Toplam öz sermayesi 225 milyar Euro olan sektörün önlemler ve destekler gelmez ise bir bankacılık krizine girilmesi ihtimaller arasında. Renzi hükümetinin iktidarda kalmasının avantajı ise bankacılık sektörüne yönelik düzeltme ve reform çabalarında bulunmaları. Şu ana kadar oluşturulan özel yatırım fonuyla bankaların 4,25 milyar euroluk batık kredileri alındı. Her ne kadar bu tutar mevcut kredilerin çok küçük bir kısmı olsa da en azından bir çaba olduğu gerçek.

Referandum sonrasında Renzi’nin istifa etmesi sonucunda erken seçime gidilmesi bekleniyor. Erken seçimden ise aşırı sağcı Beş Yıldız Partisinin birinci parti çıkma ihtimali bulunuyor. Daha önce Roma belediye başkanlığını kazanan Beş Yıldız, Euro karşıtı tutumuyla biliniyor. Bu partinin seçimlerden birinci parti olarak çıkması durumunda ise piyasalar BREXIT’in ardından, ITALEXIT kasırgasıyla test edilebilir.

Yaşanacak bu gelişmeler Avrupa borsalarında ve Euro üzerinde yeni bir satış baskısı yaratabilir. Bankacılık sistemine yönelik tehlike ECB’nin alabileceği yeni önlemler ile atlatılabilse bile İtalya’nın AB’den çıkması durumunda bunun geri dönüşü olmayan sonuçları olabilir. Ayrıca bu durum önümüzdeki sene gerçekleşecek olan Hollanda, Fransa ve Almanya seçimlerinde yükselen popülizmin etkilerinin daha da artmasına neden olacak gelişmeler doğurabilir.