ASELS Hisse Analizi

Yılın ilk altı aylık döneminde oldukça iyi finansallar açıklayarak piyasa beklentilerinin üzerinde performans gösteren Aselsan, diğer taraftan yatırımlarına ve yeni ihaleler almaya devam ediyor. Ayrıca yurtiçinde Aselsan ile rekabet edebilecek büyüklükte savunma sanayii yatırımı yapan başka şirketin bulunmaması, Türkiye pazarında Aselsan’ı n elini oldukça güçlendiriyor. Bir kıyaslama yapmak gerekirse firmanın uluslararası arenadaki rakiplerine baktığımızda, düşük F/K oranıyla Aselsan’ın öne çıktığını görüyoruz.

Aselsan için bir diğer önemli gelişme ise firmanın sağlık teknolojileri sektörüne giriş yapacağı söylentileri. Son zamanlarda basında yer alan habere göre sağlık sektöründe dışa olan bağımlılığı azaltmak amacıyla şirket tarafından sektöre 2 milyar dolarlık bir yatırım yapılacağı belirtildi. Bu yatırımın gerçekleşmesi durumunda, şirketin faaliyet kollarını genişletmesi, hisse senedinin uzun vadeli performansını pozitif yönde etkileyecektir. Ayrıca basında çıkan başka bir habere göre Aselsan’ın KKTC’nin Güzelyurt bölgesindeki Kalkanlı Teknoloji Vadisi’nde (KALTEV) AR-GE ve test merkezi kuracağı belirtildi. Bu da firmanın uzun vadeli yatırımlarına devam ettiğini gösteren olumlu bir gelişme.

Teknik Görünüm

Hisse senedinin Şubat ayında başlayan düşüş trendi ile Haziran ayı itibariyle başlayan yükseliş trendi arasında sıkıştığını görüyoruz. Son üç gündür düşüş trend desteğinde fiyatlanan hissenin bu trendi kırması durumunda hızla 200 günlük hareketli ortalama seviyesi olan 28.30 seviyesine hareketlendiğini görebiliriz. Bu seviyenin aşılması durumunda ise 29.10 takip edilmesi gereken ilk hedef fiyat olarak öne çıkıyor. Orta vadede ise 31.70 direnci ile 33.00 çanak hedefinin test edilebileceği görülüyor. Geri çekilmelerde ise 26.80 trend desteği önemli. Bu seviye yeni alım fırsatlarını beraberinde getirebilir. 26.80’in altında ise 100 günlük hareketli ortalama seviyesi olan 25.30 seviyesi öne çıkıyor.

FED Faiz Kararını Veriyor

Piyasada gözler FED’in açıklayacağı faiz kararına çevrildi. TSİ 21:00’da yapılacak açıklamada genel beklenti 25 baz puanlık faiz artışına gidileceği yönünde. Bu nedenle faiz artışının piyasada fiyatlandığını düşünüyorum. Dolayısıyla odağımız daha çok 21:30’da yapılacak olan basın toplantısında olacak.

Bu basın toplantısında muhtemelen para politikasına yönelik risklerin hemen hemen dengede olduğu vurgusu yinelenecektir. Ayrıca toplantıya ilişkin takip edeceğimiz bir diğer önemli husus, 2019 faiz politikasına yönelik FOMC üyelerinin öngörüleri olacak. Son zamanlarda FOMC üyelerinin yaptığı açıklamalara baktığımızda, hemen hemen hepsinin nötr faiz oranına ulaşılması konusunda hemfikir olduklarını gördük. Bu nedenle beklentim, FED’in son yıllarda olduğu gibi bundan sonraki süreçte de piyasayı hazırlayarak faiz artışlarına devam etmesi.

Sonuç olarak açıklamanın içeriğinde sürpriz bir gelişme olmadığı sürece piyasaya etkisi oldukça sınırlı kalacaktır.

VIX(Volatility Index) Nedir?

VIX(Volatility Index), piyasa risklerinin yüksek olduğu zamanlarda popülaritesi artan önemli bir ekonomik göstergedir. Bir diğer adının VIX Korku Endeksi olması, bu ekonomik göstergeye olan ilgiyi daha da arttıran bir etken. Ancak namını korku endeksi olarak salmış VIX endeksi, korkudan çok piyasadaki oynaklık derecesinin ölçümünde fayda sağlıyor.

Endeksin geçmişine baktığımızda, ilk defa 1993 yılında CBOE(Chicago Board Options Trade) tarafından oluşturulan bir ekonomik indikatör olduğunu görüyoruz. Kullanıma başlandığı tarihten, 2002 yılına kadar 8 adet S&P100 put ve call opsiyonunun oynaklığını göz önünde bulunduran endeks, 2002 yılından itibaren ise S&P500’ü kapsayacak şekilde genişletildi.

VIX Endeksi ilk kullanılmaya başlandığı andan itibaren, özellikle piyasadaki risklerin arttığı dönemlerde sıkça başvurulan bir ekonomik gösterge olarak öne çıkıyor. VIX endeksini diğer volatilite(oynaklık) endekslerinden ayıran özelliği ise geçmişe yönelik oynaklıktan çok, önümüzdeki dönemde meydana gelebilecek piyasa risklerini öngörmesi.

VIX Endeksi Nasıl Yorumlanır?

Piyasada genel kabul VIX Endeksi için kritik eşiğin yüzde 30 seviyesi olduğudur. Endeksin yüzde 30’un üzerine çıkması durumunda, ekonomik endişelerin yükseldiği ve piyasada belirsizliğin yüksek olduğu şeklinde yorumlanmalıdır. Endeks yüzde 20 seviyesinin altında ise piyasada beklentinin olumlu olduğu ve risk alma iştahının yükseldiği şeklinde yorumlayabiliriz. Ancak göz ardı edilmemesi gereken noktalardan biri VIX’in yüzde 30’un üzerinde olması, piyasada kesin düşüş olacağı anlamına gelmemektedir. Bu nedenle VIX Endeksini, yatırım tercihlerinde ana belirleyici değil, yardımcı indikatör olarak kullanmak daha sağlıklı sonuçlar verecektir.

VIX Endeksi Grafiği

Endeks 2008 krizi döneminde tarihi zirvesini görmüştür. Daha sonra ise düşerek gelen bir trend görüyoruz. Şu anda yüzde 12 seviyelerinde seyrediyor.

Haftalık Görünüm USDTRY ve BIST100

Yurtiçi piyasaların gözü,  geçtiğimiz hafta açıklanan yeni Orta Vadeli Programdaydı. Programa yönelik iyimser beklentiler, piyasada pozitif eğilimi beraberinde getirdi. Perşembe günü açıklanan Yeni Ekonomi Programı(YEP) ile birlikte borsa ve TL tarafında bir düzeltme hareketi görsek de genel olarak programın gerçekçi bakış açısıyla, piyasayı tatmin ettiğini söyleyebiliriz. Ancak 2019 yılına yönelik enflasyon ve büyüme beklentilerinin negatif yönde revize edilmesi ve programda kur tarafına yönelik önlemlerden bahsedilmemesi, soru işaretlerine neden oldu.

Bu hafta ise veri akışı açısından haftanın en önemli verisi Fed’in açıklayacağı faiz kararı. Veri olarak öne çıkan bir data olsa da Fed’in faizleri 25 baz puan artıracağının neredeyse kesinleşmesi, piyasa üzerindeki etkiyi sınırlandıracaktır. Yurt içinde ise kapasite kullanım oranı datası takvimde öne çıkıyor.

Tüm bunlarla birlikte özellikle ABD ile Çin arasında devam eden ticaret savaşında meydana gelebilecek yeni gelişmeler piyasa dinamiklerini değiştirebilir. Ayrıca yurtiçinde siyasi kanattan yapılabilecek yeni açıklamalar da usdtry ve BIST tarafında sert hareketlenmelere neden olabilir.

USDTRY Teknik Görünüm

Dolar/TL tarafının teknik görünümüne baktığımızda meydana gelen sıkışma dikkat çekiyor. Cuma günü 34 günlük hareketli ortalama seviyesinden aldığı destek ile yükselişe geçen kurda bu yükseliş hareketinin 13 günlük hareketli ortalama olan 6,3400 direnicine kadar devam ettiğini görebiliriz. 6,34’ün üzerinde ise 6,4560 direnci oldukça kritik olacak. Geri çekilmelerde ise 6,2160 ve 6,1180 desteği takip edilmeli.

BIST100 Teknik Görünüm

Cuma günü endekste yaşanan yükseliş hareketi ile birlikte kapanış, 100 günlük hareketli ortalama seviyesinin üzerinde gerçekleşti. Nisan ayından bu yana ilk defa 100 günlük hareketli ortalamanın üzerine geçen endekste bu olumlu gelişme ile yükseliş hareketinin bir süre daha devam etmesini beklemek daha doğru olacaktır. Bu durumda takip etmemiz gereken direnç seviyelerimiz sırasıyla 98.800 ve 100.800 olarak öne çıkıyor. Olası geri çekilmelerde ise 95.500 ve 93.800 destekleri önemli görünüyor.

2018 Yılı Temettü Tarihleri

2018 yıl sonuna kadar temettü ödemesi yapacak borsa şirketleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Kalan temettü ödemeleri içerisinde özellikle AKMGY(Akmerkez GYO) yüksek temettü getirisi ile öne çıkıyor. OSMEN(Osmanlı Menkul Değerler) ise yıl sonuna kadar iki defa daha temettü ödemesi yapacak.

Kripto Para ETHUSD Analizi

Bir kesim tarafından büyük bir atılım olarak görülen ve finansal sistemi tamamen değiştireceğine inanılan, diğer kesim için ise tamamen bir balon olduğu düşünülen kripto para piyasasında yılbaşından bu yana düşüş hareketi devam ediyor.

Piyasada son bir hafta içerisinde toparlanma eğilimi görülse de yaşanan bu yükseliş hareketi yatırımcıları tatmin edecek düzeyde değil. Yılbaşında 20.000 USD'ye yaklaşan Bitcoin ve 1.400 USD'nin üzerine çıkan Ethereum fiyatları, şu anda bu seviyelerden oldukça uzak görünüyor.

Diğer taraftan Temmuz ayının ortasından itibaren bitcoin ile altcoinler arasındaki ayrışma da dikkat çekiyor. Bu ayrışmayı yukarıdaki bitcoin ethereum karşılaştırmalı grafiğinden görebiliyoruz. Bitcoin'in düşüş hareketi daha yatay olurken, Ethereum sert düşüş yaşamış durumda.

Tüm bunlarla birlikte piyasa için bir diğer olumsuz gelişme ise 2014 yılından bu yana dolaşım dışında kalmış olan 1 milyar dolar değerindeki Bitcoin'in tekrar piyasaya gireceği söylentileri. Hatta bazı kesimlere göre bu giriş piyasayı çökertecek bir gelişme olacak. Görüldüğü üzere kripto para piyasasında şu an için çok fazla pozitif bir gelişme görünmüyor.

ETHUSD tarafına teknik olarak baktığımızda ise Mayıs ayı itibariyle başlayan düşüş trendinin devam ettiğini görüyoruz. Son zamanda yaşanan yükseliş hareketiyle beraber bu trendin üst bandına hareket gelse de yukarı yönlü hareketin devam etmesi için 50 günlük hareketli ortalama seviyesi olan 273 dolar seviyesinin üzerinde kalıcı olunması gerekiyor. 273 doların aşılması durumunda yeni yüksek seviyeler gündeme gelebilir. Düşüş hareketlerinde ise 191 dolar desteği önemli görünüyor.

PETKM Hisse Analizi

Yıllık 3,6 milyon ton üretim kapasitesine sahip olan PETKM(Petkim Petrokimya Holding A.Ş.), pek çok sektörde hammadde tedarikçisi konumunda olup, son zamanlarda özellikle Star Rafineri yatırımı ile gündemde. Bu yatırımın devreye girmesine ise sayılı günler kaldı. Star Rafinerinin açılmasıyla birlikte, firmanın hammadde maliyetlerinin ciddi ölçüde düşmesi bekleniyor. Bu da uzun vadede şirket ve şirket hisseleri için pozitif bir gelişme olarak öne çıkıyor.

Geçtiğimiz günlerde şirket tarafından KAP’a yapılan duyuru ile dört yılda bir gerçekleşen büyük bakımın 1 Ekim’de başlayacağı belirtildi. 63 gün kadar sürmesi beklenen bakım çalışmalarının, firmanın son çeyrek karını düşürmesi bekleniyor. Bu gelişme şirket için her ne kadar olumsuz bir durum olarak öne çıksa da beklentiler dahilinde olması negatif etkiyi sınırlı tutacaktır.

Teknik Görünüm

Teknik olarak baktığımızda ise hisse senedinin yükseliş trendi içerisinde hareket ettiğini görüyoruz. Dün  yaşanan geri çekilmeyle birlikte trend desteğine kadar gevşeyen hissede, bu seviyeden toparlanma beklemek daha doğru olacaktır. Trend desteğinin aşılması durumunda ise 5,52-5,45 destek bandı oldukça kritik öneme sahip ve alım fırsatını beraberinde getirebilir. Bu seviyeden başlayan yükseliş hareketinde ise kısa vadeli hedef fiyatlar 5,72 ve 5,95 olarak öne çıkıyor. Orta vadede ise 6,45 direncine hareketlenme bekleyebiliriz.

OVP(Orta Vadeli Program)'den Ne Beklenmeli?

Yurtiçi piyasada tüm gözler yarın açıklanacak olan OVP'ye çevrilmiş durumda. Geçtiğimiz hafta TCMB'nin 625 baz puan faiz artışına gitmesi ve swap oranları ile ilgili yapılan düzenlemeler, piyasada Merkez Bankası'nın üzerine düşeni yaptığı algısını beraberinde getirdi. Böylelikle tüm beklentiler OVP üzerine yoğunlaştı. Peki bizim OVP'den beklentilerimiz neler olmalı ve neler üzerine yoğunlaşmalıyız?
Öncelikle son zamanlarda gündem konusu olan batık banka kredilerine yönelik bir önlem paketi açıklanacak mı, bunun üzerinde durmamız gerekiyor. Bu yönde atılacak bir adım bankacılık sektöründe rahatlamayı beraberinde getirecektir. Aynı zamanda bu rahatlamanın banka hisse senetlerinde yukarı yönlü fiyatlamalara neden olabilir. Bu da tüm borsa ya olumlu yansıyacak bir etki yaratacaktır.
Bir diğer dikkat edilmesi gereken önemli nokta ise 2019 yılına yönelik büyüme hedefinin ne olacağı. Büyüme hedefinin %3'ün altında açıklanması, ekonomiyi soğutmaya yönelik bir adım olarak değerlendirileceğinden. Isınan ekonomiye çareler arandığı algısıyla döviz tarafında da tahvil tarafında da pozitif hava yaratacaktır.
Ayrıca  faiz dışı dengeye yönelik alınacak tedbirler planın içerisinde yer alacak mı, bakmamız gereken diğer önemli husus olarak öne çıkıyor. Harcamalarda kısıtlamaya gidileceğine(en azından yeni yüksek maliyetli projelere başlanmayacağı) yönelik açıklamalar piyasada rahatlatıcı etki gösterecektir.
Bunların dışında ülkeye döviz akışını sağlamaya yönelik alınacak tedbirler, tarım sektöründe ulusallaşmanın desteklenmesi ve sanayi sektöründe yapılacak yeni atılımlar, Türkiye ekonomisinde rüzgarı tersine çevirebilir. Döviz fiyatlarında normalleşme ve hisse senedi piyasasında toparlanma da bu rüzgarın etkisiyle kendini hissettirecektir.
Ancak şunu da unutmamamız gerekiyor ki. Tüm bu adımlar atılsa dahi bunun siyasi taraftan yapılacak açıklamalarla desteklenmemesi durumunda, pozitif etki sınırlı kalacaktır.

VİOP Nedir? VİOP Kontratları Nelerdir?

Açılımı Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası olan VİOP; Borsa İstanbul bünyesinde vadeli işlem kontratları ve opsiyon sözleşmelerinin alınıp satılabileceği organize bir piyasadır.

Özellikle Foreks piyasasında yapılan düzenlemeden sonra Türkiye'deki yatırımcıların ilgisinin üzerinde daha çok yoğunlaştığı VİOP'ta türev ürünler işlem görmektedir. Bu türev ürünlerden en çok tercih edilen yatırım aracı ise vadeli işlem sözleşmeleridir. VİOP'ta işlem gören vadeli sözleşmeleri şunlardır:

1. Döviz Sözleşmeleri: 
• USDTRY(Amerikan Doları/Türk Lirası)
• EURTRY(Euro/Türk Lirası)
• EURUSD(Euro/Amerikan Doları)
• CNHTRY(Çin Yuanı/Türk Lirası)
• RUBTRY(Rus Rublesi/Türk Lirası)


2. Endeks Sözleşmeleri: 
• XU030(Bist 30 Endeksi)
• SASX10(Saraybosna Borsa Endeksi)


3. Hisse Senedi Sözleşmeleri: 
• AKBNK
• ARCLK
• EKGYO
• EREGL
• SAHOL
• KRDMD
• KCHOL
• PGSUS
• PETKM
• GARAN
• ISCTR
• TOASO
• TUPRS
• THYAO
• TTKOM
• TCELL
• HALKB
• SISE
• VAKBN
• YKBNK


4. Emtia Sözleşmeleri: 
• WHTANR(Anadolu Buğdayı)
• WHTDRM(Makarnalık Buğday)
• COTEGE(Ege Pamuğu)


5. Kıymetli Madenler: 
• XAUUSD(ONS Altın=Amerikan Doları/ONS Altın)
• XAUTRY(Gram Altın=Türk Lirası/Gram Altın)


6. Metal: 
• HMSTR(İskenderun Çelik Hurdası Endeksi)


7. Elektrik: 
• ELCBAS(Baz Yük Elektrik)


8. Gecelik Repo: 
• ONREPOM(Aylık Gecelik Repo Oranı)
• ONREPOQ(3 Aylık Gecelik Repo Oranı)


9. Borsa Yatırım Fonu: 
• FBIST(Finans Portföy FTSE İstanbul Bono FBIST Borsa Yatırım Fonu)

Görüldüğü gibi VİOP'ta 37 adet vadeli işlem sözleşmesi bulunuyor. Rakam olarak yüksek olarak değerlendirmek mümkün olsa da işlem hacmi ağırlıklı olarak USDTRY ve Bist-30 sözleşmelerinde gerçekleşiyor.

Kaldıraçlı İşlemler Piyasası VİOP

VİOP piyasasının bir diğer önemli özelliği ise kaldıraç sisteminden faydalanarak işlem yapma avantajıdır. Kaldıraç sistemi ise paramızın katıyla işlem yapmamıza olanak verir. Örneğin son güncelleme ile birlikte USDTRY kontratının teminat miktarı 670 TL'ye yükselmiştir. Bir kontratın hacimsel karşılığı ise 1.000 USD'ye tekabul etmektedir. USDTRY kuru an itibariyle 6.30 TL seviyelerinde olduğundan,1000 USD yaklaşık 6.300 TL olarak hesaplanıyor. Bu durumda 6.300/670=9,4 kaldıraç oranını elde ediyoruz. Bu da demek oluyor paramızın 9,4 katı ile işlem yapmış oluyor. Genel olarak kullanılan sözleşmelerin teminat oranları aşağıda yer almaktadır.

VİOP Sözleşme Vadeleri ve Sözleşme Kodlarının Açılımı

VİOP sözleşmelerinin bir diğer özelliği ise bir dayanak varlığın, birden fazla vadede işlem görmesidir. Örneğin şu an usdtry vadeli(future) sözleşmesinin 6 adet vadesi mevcuttur. Sözleşme ayrımını ise sözleşmenin isminden çıkarabiliriz.

Örnek:

F_USDTRY0918, O_EURUSD1018, F_XAUUSD1218, F_XAUTRY0419, O_EURTRY1219

Yukarıda yer alan;

• F ve O kontrat türlerini göstermektedir. F=Future(Vadeli), O=Option(Opsiyon)
• USDTRY,EURUSD,XAUUSD vb. kontrat dayanak varlıklarını ifade eder.
• Son kısımda yer alan sayılar ise vade dolumunu gösterir. Son iki rakam vadenin yılı önceki iki rakam ise vadenin ayını ifade eder. Örneğin 0918 ifadesi sözleşmenin vadesinin 2018 Eylül ayının son işlem günü dolacağını belirtir.

Son olarak belirtmek isterim ki VİOP'un en önemli özelliği kaldıraçlı işlemlere izin vermesidir. Aynı zamanda Borsa İstanbul bünyesinde yer alan organize bir piyasada işlem yapmak yatırımcılar açısından oldukça güvenli bir seçenek. Ayrıca kaldıraç özelliği, ihracat ve ithalat firmaları açısından hedge imkanını beraberinde getirmektedir. Ancak bizim gibi yatırımcıların gözardı etmemesi gereken en önemli şeylerden biri yüksek karın yüksek riskle beraber geldiği. Bu nedenle son günlerdeki gibi fiyat dalgalanmalarının aşırı olduğu zamanlarda, VİOP ve benzeri piyasalara daha temkinli yaklaşmak faydalı olacaktır.