Peki piyasa dinamikleri üzerinde oldukça etkili olan swap piyasasının işleyişi nasıldır ve TL'nin değeri üzerinde nasıl bu kadar etkili olmuştur, bunun üzerinde duralım. Öncelikli olarak kelime anlamı olarak swap, takas demektir. Bu herhangi bir kıymetin başka bir kıymet ile değiş tokuşu anlamında kullanılabilir. Ancak finansal piyasalarda swap işlemi; tarafların belirli bir süre sonunda birbirlerine ödeme yapacağını ifade eden sözleşmedir.
Londra Swap Piyasası'nda döviz sözleşmelerinin işleyişine baktığımızda ise iki para birimi arasında gerçekleşen alış ve satış işlemlerinin karşılığında belirli bir faiz oranı ödeme esasına dayandığını görürüz. Örneğin, Dolar/TL sözleşmesinde TL'nin Dolar karşısında değer kaybedeceğini düşünen bir spekülatör bu sözleşmede kısa pozisyon yani satış işlemi yaparak işlemini gerçekleştirir. Ancak bu işlem sonucunda elinde olmayan Türk Lirası'nı sattığı için bunu vade sonunda yerine koyması gerekir. TL'yi bulabileceği öncül piyasa ise Londra swap piyasasıdır. Dün yaşadığımız durumda buradaki gibidir. Dolar/TL'de satış yapan spekülatörler Londra swap piyasasından, sattıkları Türk Lirası'nı yerine koymak istediler. Ancak Londra piyasasında TL likiditesi sağlayan bankalar, Türk Lirası miktarını kıstıkları için faiz oranında oldukça hızlı artış meydana geldi.
Kaynak: Bloomberg
Bu durumun piyasaya yansıması ise Dolar/TL kurunun yükselişinin hız kesmesiyle neticelendi. Hatta TL'nin günün geç saatlerinde değer kazancının arttığını gördük. Ancak kur kısmında bu gelişme yaşansa da öncül piyasa olan Londra swap piyasasında TL bulamayan spekülatörler, diğer TL varlıklarını satarak burdan TL likiditesi sağlama seçeneğini devreye soktular bu durumda BIST-100 endeksinin %2'ye yakın değer kaybetmesine 2 Yıllık Türkiye Tahvilinin 18,20'li seviyelerden 19,50'nin üzerine kadar tırmanmasına neden oldu.
Dün yaşanan savaşın galibi Türk Lirası olarak görünüyor. Ancak kurdaki yükselişin önüne geçmenin bazı kayıplara neden olduğu açık. Şunu da unutmamak gerekir kısa vadede çözüm sağlayan bu hamle uzun vadede aynı sonuçlar doğurmayabilir. Bu nedenle ekonomiyle ilgili reformlara bir an önce başlanması gerekiyor.
